zaterdag 12 september 2015

Reclame- en Demonstratiewagens van de Lever's Zeep Maatschappij te Vlaardingen


Chenard & Walcker demonstratiewagen.


De Lever's Zeep Maatschappij in Vlaardingen was ooit één van de grootste zeepfabrieken van Nederland. Er werden een aantal bekende merken zeep en waspoeder gemaakt waaronder Sunlight, Lux, Vim, Rinso en Radion. Voor deze producten werd geadverteerd in kranten en tijdschriften, daarnaast beschikte de fabriek over een aantal reclame- en demonstratieauto's waarmee het publiek werd opgezocht. Vanuit deze auto's werden gratis monsters uitgedeeld en er werden wasdemonstraties gegeven. Televisie bestond toen nog niet, laat staan televisiereclame.

Mijn grootvader werkte vanaf 1923 bij de fabriek en fotografeerde regelmatig wat hij interessant of bijzonder vond. In het fotoarchief bevinden zich dan ook een aantal foto's en negatieven van deze reclameauto's. Omdat deze foto's allemaal zwart-wit zijn geven ze maar een beperkte indruk van hoe die auto's er uit hebben gezien want juist deze voertuigen waren kleurrijk beschilderd, vaak in de kleur van de verpakking van de te promoten producten, blauw,groen, geel of rood.
Er is wel een doosje bewaard gebleven met verschillende monsterverpakkingen uit de periode dat de foto's gemaakt zijn. Die geven in ieder geval een indruk van de kleuren die toen gebruikt werden.

Doosje met twee monsters, speciaal voor de Nenyto, de Nederlandse Nijverheids Tentoonstelling,
 die in 1928 in Rotterdam werd gehouden.


Chenard & Walcker was in de eerste helft van de 20e eeuw een Franse fabrikant van sport- en luxewagens, vooral bekend door het winnen van de 24 uur van Le Mans in 1923. In de loop van de jaren '20 begon het bedrijf ook met het produceren van kleine en grote vrachtwagens. De Nederlandse importeur was de firma N.V. Adriaan Beers in Den Haag. Zowel de trekker als de aanhanger zijn voorzien van een plaat met de naam van de importeur.Het meest indrukwekkende reclamevoertuig was waarschijnlijk de Chenard & Walcker trekker met aanhanger. Deze demonstratiewagen was vrij hoog en bovendien rijkelijk voorzien van glas-in-lood. Dat moet, op de klinkerwegen uit die tijd, een bijzonder effect hebben gegeven. De foto is van na 1931, want er wordt reclame gemaakt voor Radion.



De reclamewagens werden regelmatig aangepast aan de producten die gepromoot werden, dat is goed te zien bij de auto met reclame voor Lux. Eerst voor het fijnwasmiddel met die naam en later, met een andere opbouw, voor de gelijknamige toilet-zeep. De verpakking van de zeepvlokken komt overeen met de monsterverpakking die in 1928 op de Nenyto werd uitgedeeld, Lux toiletzeep kwam pas in 1929 op de markt.
De auto is iets ouder, het is volgens mij een Buick uit 1927, de platte koplampen werden later niet meer gebruikt.



Het zeeppoeder Rinso kwam in 1922 op de markt. De foto is van later datum, ik denk eind jaren '20, want de basis van deze auto is een Ford A die pas vanaf 1927 geproduceerd werd. De opbouw is waarschijnlijk niet helemaal origineel. De letters en het beeldmerk op de auto wijken af van de modernere verpakking die midden jaren '30 werd gebruikt.


In 1931 bracht de Lever's Zeep Maatschappij een nieuw wasmiddel op de markt, Radion. Radion was niet alleen een nieuw merk, het was ook een nieuw soort wasmiddel. Daar waar gewone wasmiddelen niet veel anders waren dan gewone zeep, maar dan in vlokken, was Radion ook geschikt als inweek-wasmiddel. Dat betekende dat de was veel minder fysieke inspanning vereiste. Deze voor die tijd unieke eigenschap werd onderstreept met de leus 'Radion wascht alléén'. Om deze eigenschap onder de aandacht van de Nederlandse huisvrouwen te brengen werden de demonstratiewagens ingezet. Niet alleen de oude Chenard & Walcker maar ook twee nieuwe combinaties.



De firma Beers was rond 1931importeur geworden van het Amerikaanse vrachtwagenmerk Diamond T en de trekkers van deze fabrikant werden het uitgangspunt voor deze nieuwe wagens. Daarbij zal meegespeeld hebben dat deze trucks, volgens een advertentie van de importeur, beschikten over een 'opvallend uiterlijk'. Geen vervelende eigenschap als je de aandacht wil trekken.
Beers beschikte ook over een constructiewerkplaats waar vrachtwagens konden worden geconstrueerd of aangepast aan de specifieke wensen van de klant. Dat maakt het zeer waarschijnlijk dat de aanhangers daar vandaan kwamen.


De eerste combinatie zag er nog vrij conventioneel uit, een vrachtwagen met dubbele cabine en aanhanger. Daarin dan wel weer een raam met spijltjes en een gordijntje om een huiselijke indruk te geven. Boven het nummerbord de tekst 'Geef luid signaal, wij gaan onmiddellijk opzij'. Het bleef een onhandige combinatie en men wilde de andere weggebruikers niet tot last zijn.


Indien nodig kon deze combinatie ook ingezet worden voor andere promotie actie's zoals '18 Waschknijpers bij ieder pak Sunlight Zeep'.


Dan was er nog een tweede combinatie met een Diamond T trekker, minder hoog en met een veel langere aanhanger. De trekker was weer voorzien van een dubbele cabine. De aanhanger was een demonstratiezaal op wielen. Wasketel, wringer en zinken teil, alles was aanwezig om de was te kunnen doen. Voor de ramen gordijntjes om afleiding van buiten te voorkomen. Alles was er op gericht om de boodschap zo goed mogelijk over te brengen.




Hoewel het naar huidige begrippen niet de meest efficiënte manier lijkt om een groot publiek te bereiken was het houden van demonstraties één van de manieren om de kwaliteiten van de producten aan het publiek te tonen. Daarnaast werden er in de fabriek regelmatig rondleidingen en demonstraties voor groepen huisvrouwen gegeven. Dat het effectief was blijkt wel uit het feit dat een aantal merken nog steeds bekend is, al wordt er al jaren geen reclame meer voor gemaakt.